बहुभाषिक: अकबर आणि बिरबलची कथा | Akbar Birbal Stories In Marathi | Marathi Gosti
सम्राट अकबराला त्याच्या विविध प्रांतातील भाषिक वैविध्य पाहता त्याच्या दरबारात बहुभाषिकाची गरज भासत असे. त्याच्या दरबारात एक बहुभाषिक असावा, ज्याच्या मदतीने तो आपल्या प्रजेशी बोलू शकेल अशी त्याची इच्छा होती.
त्याने आपल्या मंत्र्यांना असा बहुभाषिक शोधण्याचा आदेश दिला, ज्याची वेगवेगळ्या भाषांवर चांगली पकड आहे. मंत्र्यांनी सैनिकांच्या मदतीने अकबराचा आदेश राज्याच्या कानाकोपऱ्यात प्रसारित केला.
काही दिवसांनी एक व्यक्ती अकबराच्या दरबारात हजर झाली. अकबराला नमस्कार करून तो म्हणाला, “जहाँपनाह! मला अनेक भाषा अवगत आहेत. तुम्ही माझी बहुभाषिक पदावर नियुक्ती करा.
त्याची चाचणी घेण्यासाठी अकबराने आपल्या दरबारी आपल्याशी आपापल्या भाषेत बोलण्यास सांगितले. एक एक करून दरबारी त्या बहुभाषिक व्यक्तीला त्यांच्याच भाषेत प्रश्न करू लागले. पॉलीग्लॉटने प्रत्येकाला त्यांच्या भाषेत उत्तर दिले. भाषेवरची त्यांची पकड पाहून अकबर खूप प्रभावित झाला.
त्याने त्याला आपल्या दरबारात बहुभाषिक नियुक्त करण्याचे ठरवले आणि त्याला म्हणाले, “तुमच्या भाषेच्या ज्ञानाने आम्ही खूप प्रभावित झालो आहोत. तुम्ही प्रत्येक भाषेत इतके अस्खलित आहात की तुम्ही तुमचीच भाषा बोलत आहात असे वाटते. आम्ही तुम्हाला आमच्या न्यायालयाचे बहुभाषिक नियुक्त करतो. पण तुमची मातृभाषा कोणती हे जाणून घेण्यासाठी आम्हालाही उत्सुकता आहे?”
यावर बहुभाषिक म्हणाले, “जहांपनाह! तुमच्या दरबारात खूप हुशार मंत्री आहेत असे मी ऐकले आहे. माझी मातृभाषा काय आहे हे त्यांच्यापैकी कोणी सांगू शकेल का?
दरबारींनी त्यांच्या अंदाजाच्या आधारे बहुभाषिकांची भाषा सांगण्याचा प्रयत्न केला, पण कोणाचाही अंदाज बरोबर निघाला नाही.
ते पाहून बहुभाषिक हसले आणि म्हणाले, “जहांपनाह! मी चुकीचे ऐकले आहे असे दिसते. येथे कोणीही बुद्धिमान दिसत नाही.
या प्रकरणी अकबराला खूप लाज वाटली. त्यांनी बिरबलाकडे पाहिले, ज्याने अद्याप बहुभाषिक भाषा सांगण्याचा प्रयत्न केला नव्हता.
अकबराला त्याच्याकडे पाहत पाहून बिरबल जागेवरून उठला आणि म्हणाला, “जहांपनाह! या बहुभाषिक भाषेची भाषा काय आहे ते मी उद्या सांगेन.
त्या रात्री पॉलीग्लॉटला रॉयल गेस्ट हाऊसमध्ये ठेवण्यात आले होते. दुसऱ्या दिवशी तो पुन्हा अकबराच्या दरबारात हजर झाला.
अकबराने बिरबलाला विचारले, “हो बिरबलला सांग! त्यांची मातृभाषा कोणती?
यावर बिरबल म्हणाला, “हुजूर, त्याची मातृभाषा बंगाली आहे. तुम्ही त्यांना विचारा.
अकबराने बहुभाषिकाला विचारले असता त्याने होकार दिला. अकबराला आश्चर्य वाटले की बिरबलाने आपली मातृभाषा कशी ओळखली?
असे विचारल्यावर बिरबल म्हणाला, “महाराज! काल रात्री मी माझ्या एका नोकराला शाही अतिथीगृहाबाहेर पाठवले. तो नोकर तिथेच जोरात ओरडू लागला. त्यावेळी हे गृहस्थ झोपले होते. किंचाळण्याचा आवाज ऐकून तो जागा झाला आणि बाहेर आला आणि रागाने ओरडू लागला. त्यावेळी तो जी भाषा बोलत होता ती बांगला होती. मी जवळच्या खोलीत लपून सगळं ऐकत होतो. मला समजले की त्यांची भाषा बांग्ला आहे कारण माणसाला कितीही भाषा येत असल्या तरी. रागाच्या भरात किंवा अडचणीत आल्यावर तो त्याच्याच भाषेत ओरडतो.
बहुभाषिकांनी बिरबलाची बुद्धिमत्ता लोखंडी मानली. अकबर पेचातून सुटला.