
Letter Writing in Marathi | Patra Lekhan Marathi :- या लेखामध्ये आपण ” मराठी पत्रलेखन ” कशाप्रकारे करायचे ? हे आपण या लेखामध्ये शिकणार आहोत . याचबरोबर यात आपण ” Marathi Letter Writing Format ” आणि ” मराठी पत्रलेखन नमुना ” देखील पाहणार आहोत .
पत्र लेखन मराठी या लेखामध्ये आपण पत्रलेखन कसे करायचे ? पत्रलेखनाचे प्रकार कोणते ? याचबरोबर मराठी पत्रलेखन नमुना हे देखील या लेखामध्ये आपण पाहणार आहोत .

पत्र लेखन मराठी प्रकार | Letter Writing in Marathi
मित्रांनो आजच्या लेखामध्ये आपण ” Letter Writing in Marathi ” म्हणजेच ” पत्र लेखन मराठी ” पाहणार आहोत . हा लेख शेवटपर्यंत नक्की वाचा . मित्रानो काही वेळेस परीक्षेच्या वेळी पेपरमध्ये पत्रलेखन या विषयी काही प्रश्न आला , तर काही विद्यार्थ्यांना या प्रश्नाचे उत्तर लिहिता येत नाही . खास करून त्यांच्यासाठी आपण हा लेख घेऊन आलो आहोत . जेणेकरून त्यांना पेपर मध्ये हा प्रश्न आला , त्याचे उत्तर विद्यार्थी लिहू शकतील आणि त्यांचे पत्रलेखनाचे गुण त्यांना मिळतील . मित्रांनो हे पत्र लेखन मराठी 9वी आणि पत्र लेखन मराठी 10वी याचबरोबर इतर सर्व वर्गांसाठी वापरू शकता .
पत्र म्हणजे काय ?
पत्र हे एक संदेश पाठवण्याचे साधन तसेच माध्यम आहे . पत्र हे एक असे संदेश पाठवायचे साधन आहे , कि याच्या मदतीने आपण आपल्या एखाद्या व्यक्ती विषयीच्या भावना भावना शब्दाद्वारे व्यक्त करू शकतो . पूर्वीच्या काळी पत्राचा मोठ्या प्रमाणावर वापर केला जायचा , पण आता आधुनिक काळामध्ये मोबाईल चा वापर वाढल्यामुळे आता पत्राच्या जागी मोबाईल वरूनच मेसेज किंवा इमेल पाठवून आपल्या भावना व्यक्त केल्या जातात .
पत्र लेखन मराठी प्रकार किती आणि कोणते ?
मराठीमध्ये पत्रलेखनाचे २ प्रकार आहेत.
पत्र लेखन मराठी प्रकार खालीलप्रमाणे :-
- औपचारिक पत्र
- अनौपचारीक पत्र
औपचारीक पत्र | अनौपचारीक पत्र |
---|---|
१) प्रति लिहिल्यानंतर व्यक्तीचा संपर्क हुद्द लिहावा . | १) व्यक्तीचा उल्लेख योग्य , नात्याप्रमाणे , सन्मान पूर्वक करावा . |
२) पत्राचा विषय लिहावा . | २) व्यक्तीची खुशाली विचारावी . |
३) अचूक शब्दांत नेमका आशय मांडावा . | ३) भावना प्रभावी शब्दांत मांडाव्यात . |
४) पत्राच्या शेवटी डावीकडे पत्र पाठविणार्याचे नाव आणि पत्ता लिहावा . | ४) नात्यातील जीव्हाल्यानुसार सविस्तर लेखन करावे . |
५) पत्राचा विषय लिहिण्याची गरज नाही . | |
६) पत्राच्या शेवटी डावीकडे पत्र पाठविणार्याचे नाव आणि पत्ता लिहावा . |
1. औपचारीक पत्र | Formal Letter in Marathi
मित्रांनो औपचारीक पत्र (Formal Letter in Marathi ) म्हणजे , जे पत्र आपण व्यावसायिक किंवा कार्यालयीन कामांसाठी लिहितो यालाच ” औपचारीक पत्र ” किंवा ” Formal Letter “ असे म्हटले जाते .
औपचारीक पत्रांचे प्रकार
- तक्रार अर्ज
- प्रार्थना अर्ज
- आमंत्रण पत्र
- चौकशी पत्र
- नोकरीसाठी अर्ज
- कार्यालयीन कामकाजासाठीचे पत्र
- व्यवसायिक कामासाठीचे पत्र
औपचारीक पत्राचा आराखडा | Marathi Formal Letter Writing Format
[ पत्र स्वीकारणाऱ्याचे नाव , पत्ता लिहावा . ] दिनांक :- 2 जून 2022 { दिनांक याच फोर्मेट मध्ये } विषय :- [ येथे पत्रलेखनाचा विषय कमीत-कमी शब्दांत लिहावा . ] माननीय/आदरणीय , महोदय/महोदया , [ येथे पत्राचा मजकूर लिहिण्यास सुरुवात करावी . ] ______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ आपला कृपाभिलाषी किंवा आपला विश्वासु , [ पत्र लिहिणाऱ्याचे नाव , पत्ता ]
औपचारीक पत्राचे नमुने
शालेय ग्रंथालयासाठी पुस्तकांची मागणी करणारे पत्र लिहा . --------------------------------------------- प्रति , सरस्वती बुक डेपो , सातारा . दिनांक :- २ जून 2022 विषय :- शालेय ग्रंथालयासाठी पुस्तकांची मागणी करणे बाबत . महोदय , मी न्यू इंग्लिश स्कूल , सातारा चा विद्यार्थी आहे . आमच्या शालेय ग्रंथालयामध्ये काही पुस्तकांची उणीव भासत आहे . हि पुस्तके आम्हांला लवकरात लवकर हवी आहेत . पुस्तकांची यादी खालीलप्रमाणे :- १) मृत्युंजय - १० पुस्तके २) मराठी बालगीते - १० पुस्तके ३) मराठी सुविचार - १० पुस्तके ४) मराठी व्याकरण - २० पुस्तके ५) इंग्रजी व्याकरण - २० पुस्तके वरील सर्व पुस्तके व या पुस्तकांचा बिल खालील पत्त्यावर पाठवावा . सर्व पुस्तके मिळताच धनादेश दुकानाच्या नावे पाठविण्यात येईल . या पुस्तकांच्या किमतीमध्ये सवलत द्यावी अशी विनंती . आपला विश्वासू , अभी जाधव , न्यू इंग्लिश स्कूल , सातारा .
2. अनौपचारीक पत्र | Informal Letter in Marathi
मित्रांनो अनौपचारीक पत्र (Informal Letter in Marathi) म्हणजे , जे पत्र आपल्या आई-वडील , बहिण – भाऊ , कुटुंबातील सदस्य , तसेच आपले नातेवाईक यांना लिहित असतो . त्या पत्रांना ” अनौपचारीक पत्र ” किंवा ” Informal Letter ” असे म्हणतात .
प्रति , [ पत्र स्वीकारणाऱ्याचे नाव , पत्ता , इत्यादी येथे लिहावे .] दिनांक :- 2 जून 2022 { दिनांक याच फोर्मेट मध्ये } [ मायना ] [ येथे पत्राचा मजकूर लिहिण्यास सुरुवात करावी . ] ______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ [ नाते जे काही असेल ते , जसे तुझा भाऊ किंवा तुझी बहिण ] [ पत्र पाठवणाऱ्याचे नाव , पत्ता ]
अनौपचारीक पत्राचे नमुने
तुमच्या लहान भावाचा किंवा बहिणीचा धावण्याच्या स्पर्धेत प्रथम क्रमांक आल्याबद्दल अभिनंदन पत्र लिहा. ------------------------------------------------------------------- प्रति, स्वरा जाधव , रामनगर , रविवार पेठ , सातारा . दिनांक :- २ जून २०२२ प्रिय दिदु , दीदी मी आज अभ्यास करताना , पप्पांचा फोन आला . मला त्यांनी तुझा धावण्याच्या स्पर्धेमध्ये प्रथम क्रमांक आल्याचे सांगितले . तुझा प्रथम क्रमांक आला हे समजताच मला फार आनंद झाला , हे शब्दांत नाही सांगू शकत . माझा आनंद हा गगनात मावेनासा झाला . मी लगेचच तुझा धावण्याच्या स्पर्धेमध्ये प्रथम क्रमांक आला आहे , हे लगेचच माझ्या मित्र-मैत्रिणींना देखील सांगितले . त्यांना देखील फार आनंद झाला . त्यांनी देखील तुझे फार कौतुक केले . तू इथून पुढे देखील असेच पर्यंत करत राहा आणि खूप सारे यश मिळवत राहा . मला खात्री आहे , कि आपल्या आई-वडिलांचे नाव नक्कीच मोठे करशील . तुला तुझ्या पुढील वाटचालीस खूप-खूप शुभेच्छा . तुझाच लाडका दादा , अभी जाधव .
पत्र लिहिताना कोणती काळजी घ्यायची ?
- सर्वप्रथम पत्रलेखन करताना कृतीमध्ये दिलेला मजकूर पूर्णपणे वाचून व्यवस्तीत समजून घ्यावा .
- दिलेल्या माहितीमध्ये कोणत्या विषयावर पत्रलेखन करायचे आहे , हे व्यवस्तीत समजून घ्यावे .
- या मध्ये कोणता व्यक्ती पत्र लिहित आहे ? याचबरोबर तो कशासाठी लिहित आहे ? आणि कोणाला लिहित आहे ? हे लक्षात घ्यावे .
- मजकुरामध्ये दिलेल्या विषयाला अनुसरून सोप्या शब्दांत सुटसुटीत लेखन करावे .
- पत्रलेखन करताना मुक्या मजकुराचे तीन परिच्छेद करावे .
- पत्राच्ये शेवट करताना आपला कृपाभिलाषी , आपला विश्वासू या शब्दांनी करावा किंवा जे कृतीपात्रीकेमध्ये दिलेले नाव पत्ता यांच्या नुसार लिहावे .
- याचबरोबर पत्राच्या शेवटी मजकुरामध्ये दिलेले नाव , पत्ता व एखादा काल्पनिक इमेल आयडी लिहावा .
वर दिलेले सर्व मुद्दे विचारात घेऊन पत्रलेखन करावे .

नेहमी विचारले जाणारे प्रश्न
मराठीमध्ये पत्रलेखनाचे प्रकार कोणते ?
मराठीमध्ये पत्रलेखनाचे प्रकार खालीलप्रमाणे :-
१)औपचारीक पत्र (Formal Letter in Marathi )
२)अनौपचारीक पत्र (Informal Letter in Marathi )
औपचारीक पत्र (Formal Letter in Marathi ) म्हणजे काय ?
मित्रांनो औपचारीक पत्र (Formal Letter in Marathi ) म्हणजे , जे पत्र आपण व्यावसायिक किंवा कार्यालयीन कामांसाठी लिहितो यालाच ” औपचारीक पत्र ” किंवा ” Formal Letter “ असे म्हटले जाते .
अनौपचारीक पत्र (Informal Letter in Marathi ) म्हणजे काय ?
मित्रांनो अनौपचारीक पत्र (Informal Letter in Marathi) म्हणजे , जे पत्र आपल्या आई-वडील , बहिण – भाऊ , कुटुंबातील सदस्य , तसेच आपले नातेवाईक यांना लिहित असतो . त्या पत्रांना ” अनौपचारीक पत्र ” किंवा ” Informal Letter ” असे म्हणतात .
पत्र म्हणजे काय ?
पत्र हे एक संदेश पाठवण्याचे साधन तसेच माध्यम आहे . पत्र हे एक असे संदेश पाठवायचे साधन आहे , कि याच्या मदतीने आपण आपल्या एखाद्या व्यक्ती विषयीच्या भावना भावना शब्दाद्वारे व्यक्त करू शकतो . पूर्वीच्या काळी पत्राचा मोठ्या प्रमाणावर वापर केला जायचा , पण आता आधुनिक काळामध्ये मोबाईल चा वापर वाढल्यामुळे आता पत्राच्या जागी मोबाईल वरूनच मेसेज किंवा इमेल पाठवून आपल्या भावना व्यक्त केल्या जातात .
औपचारीक पत्रांचे प्रकार कोणते ?
1) तक्रार अर्ज
2) प्रार्थना अर्ज
3) आमंत्रण पत्र
4) चौकशी पत्र
5) नोकरीसाठी अर्ज
6) कार्यालयीन कामकाजासाठीचे पत्र
7) व्यवसायिक कामासाठीचे पत्र
आपण काय शिकलो ?
Letter Writing in Marathi म्हणजेच पत्र लेखन मराठी प्रकार ( Patra Lekhan Marathi ) या लेखामध्ये आज आपण पत्राचे दोन प्रकार कोणते आहे ? याचबरोबर या दोन्ही प्रकारांमध्ये पत्रलेखन कशाप्रकारे करायचे ? याचा आपण पत्रलेखन नमुना देखील पहिला .
मित्रांनो मी आशा करतो कि , तुम्हांला Informal Letter in Marathi New Format , तसेच Formal Letter in Marathi New Format हे दोन्ही व्यवस्तीत समजले असेल .
मित्रांनो हे पत्र लेखन मराठी 9वी आणि पत्र लेखन मराठी 10वी याचबरोबर इतर सर्व वर्गांसाठी वापरू शकता .
धन्यवाद …!
आणखी वाचा :-